Sinds het Brexit referendum begint het eurosceptisch geluid steeds meer te verspreiden in Europa, blijven we of vertrekken we? Volgens de laatste peiling van Maurice de Hond steunt 30% een Nexit. Tijd voor onderzoek dus, dacht Rutger van den Noort. Hij richtte de Nexit-Denktank op, een onderzoeksorganisatie die zich richt op de gevolgen en mogelijkheden van een Nexit.
Ik sprak met hem over zijn beweegredenen en zijn visie over de Europese Unie.
Waarom heeft u de Nexit Denktank opgericht?
Ik schrijf nu 5 jaar opiniestukken en hoe meer ik er schreef, hoe vaker ik het verband zag met de Europese Unie als oorzaak van het probleem. Ik kreeg het gevoel dat de EU een onbezonnen gebied is, waar weinig over nagedacht wordt en mensen ongeïnformeerd over zijn. Daardoor zullen zij eerder blijven hangen in de huidige situatie.
Het is juist van belang dat er een tegenpool komt, zonder discussie is het juist alleen maar saai. Mijn doel is vooral het informeren van de groep die nog zwevend is tussen eurofiel en eurosceptisch. Door deze groep goed en objectief te informeren kunnen we de maatschappelijke discussie in beweging brengen, wat misschien tot in politiek Den Haag kan doordringen. In plaats van telkens met de doemscenario’s te komen zou het juist mooi zijn om de scenario’s te onderzoeken en op papier te zetten. Hierdoor zijn we beter voorbereid en kunnen we een betere keuze maken omdat we weten waar het beleid op gebaseerd is. Bij de Brexit miste er vooral een beleid, laten we dat als Nederland voorkomen.
Wat zou een Nexit opleveren voor Nederland?
Dat is de hamvraag, ik maak vaak de vergelijking met een scheiding. Je weet dat als je getrouwd bent in gemeenschap van goederen en je vervolgens uit elkaar gaat dat dat geld kost. Maar toch doe je het, omdat er een dieper gevoel onder zit namelijk de zoektocht naar vrijheid. Zo werkt het ook met een eventuele Nexit, tuurlijk gaat het geld kosten, maar het is belangrijk om uit te zoeken of de nadelen groter zijn dan de voordelen. Nederland zit in mijn optiek in een slecht huwelijk met de Europese Unie, dat beperkt ons om een vrij land te worden. Er zijn geen behoeftes meer om nieuwe relaties en partnerships aan te gaan in de wereld waarmee je misschien wel veel harder gas kan geven dan dat we nu doen.
Wat levert het op? Vooral meer vrijheid en passie als land zijnde. Neem als voorbeeld Amerika, daar wordt met passie het volkslied gezongen, iets wat in Nederland volledig weggevaagd is, terwijl dat in mijn jeugdjaren juist wel het geval was. De shock van een Nexit zal aan het begin zeker aanwezig zijn, maar op de lange termijn is een Nexit beter voor Nederland. De vraag die nooit gesteld wordt is de vraag: “Wat zou het Nederland nou opleveren om in de EU te blijven?” Dat is belangrijk om uit te zoeken en een goed beeld te creëren wat nou de voor- en nadelen zijn. Kort gezegd levert een Nexit op korte termijn misschien wat onrust op en een eventuele economische daling maar op lange termijn economische vrijheid en soevereiniteit. Er wordt weer gekeken naar het nationaal belang, in plaats van het gezamenlijk belang.
Is hervormen geen optie, zoals bijvoorbeeld een opt-out systeem?
Een Nexit is natuurlijk de harde euroscepsis, terwijl hervormen zacht euroscepsis is. Lang zat ik op de hervorm route, echter is dat veranderd. Ik ben van mening dat het belangrijk is om de EU een ultimatum te stellen: “Op deze datum willen wij bepaalde punten veranderd hebben, zoniet dan een Nexit.”. De EU is niet te hervormen omdat er landen in zitten die alleen naar eigen belang kijken, met name Frankrijk. Frankrijk zit alleen maar in de Europese Unie om meer macht te krijgen, ze doen maar waar ze zin in hebben, het gezamenlijk beleid zal ze een zorg zijn. Italië heeft alleen belang op het gebied van de ECB, wanneer zij uit de EU gaan vallen de banken. Duitsland heeft een enorm schuldgevoel vanwege de Tweede Wereldoorlog, probeert dit met miljarden af te kopen en vreest voor opkomend nationalisme met als gevolg van een nieuwe Hitler.
Echter is de grootste macht waar niemand rekening mee houd Brussel zelf. De belangen van een Europese ambtenaar liggen volledig bij de Europese Unie, het is tenslotte hun eigen werkgever, waarom zou je daar dan kritiek op hebben? Mensen als Verhofstadt zullen nooit een opt-out systeem toestaan voor meerdere landen, wanneer elke lidstaat voor dit systeem zou kiezen ontstaat er zo’n grote puinhoop waardoor de hele Europese Unie zichzelf opblaast.
Wat is de doelgroep van de denktank?
De doelgroep is niet de eurofiele kant, ongeveer 25% van de bevolking. Aan de eurosceptische kant valt niet veel terrein meer te winnen, deze groep is over het algemeen al voor een Nexit en kent de gevolgen. We gaan ons juist focussen op de middengroep, de zwevende kiezer van bijvoorbeeld de VVD en CDA. Partijen die niet best neutraal zijn, juist daar valt terrein te winnen ten opzichte van de opinie.
Het doel is om de middengroep goed te informeren met concrete feiten en objectieve informatie. Elk document moet voor- en nadelen bevatten van de oplossing, want geen enkele oplossing kent alleen maar voordelen. De onzekerheidsreductie richting de bevolking is cruciaal, wanneer je weet dat je bijvoorbeeld 20 miljard moet betalen om uit te treden, dan is er een punt om over te discussiëren, niet zoals het nu gaat om maar te blijven zeggen dat het veel geld kost, hoeveel dan?
Wat zijn de toekomstplannen?
Over ongeveer twee weken komt onze website online, nexitdenktank.nl. Hierop staat het team, de onderzoeksonderwerpen en de aankondiging van het event. Langzaamaan gaan we beginnen met onderzoeken en al onze onderzoeken worden uiteraard intern en extern gecheckt. Dan kunnen we de effecten zien van het verstrekken van onafhankelijke informatie rondom de nexit op de publieke opinie.
